Suriye’de 27 Kasım’da başlayan yoğun çatışmalar, ülkenin tarihindeki en büyük dönüşümlerden birine sahne oldu. 61 yıllık Baas rejimi, muhalif grupların başkent Şam’ı ele geçirmesiyle resmen sona erdi. Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın ülkeyi terk ettiği ve muhaliflerin yönetimi devraldığı duyurulurken, ülkede yeni bir dönemin başlangıcı ilan edildi.
Muhaliflerin liderliğinde yapılan ilk açıklamalar, Suriye devlet televizyonundan tüm dünyaya ulaştırıldı. Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el-Culani’nin öncülüğünde duyurulan yeni kararlar, ülkede geniş çaplı değişimlerin habercisi oldu.
Devlet Televizyonundan Yapılan İlk Açıklama
Şam’ın kontrolünü ele geçiren muhalifler, devlet televizyonu aracılığıyla halka ve uluslararası kamuoyuna seslendi. Videoda sivil giyimli dokuz kişi, Esad rejiminin son bulduğunu ve cezaevlerindeki tüm tutukluların serbest bırakıldığını duyurdu. Açıklamada, yeni dönemin temelinin “özgür Suriye devleti” olduğu vurgulandı. Muhalifler, halkı ve diğer grupları devletin kamu kurumlarını korumaya ve geçiş sürecine destek olmaya çağırdı.
Videoda konuşan bir temsilci, “Yaşasın bütün Suriyelilerin özgür Suriye devleti” ifadelerini kullanarak, rejimin devrilmesinin ardından ulusal birliğin önemine dikkat çekti.
Ebu Muhammed el-Culani’den İlk Yasaklar
HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, kamu düzeninin sağlanması için bir dizi önlem aldı. El-Culani, Şam’daki kamu kurumlarının devredilene kadar eski Başbakan Muhammed Gazi el-Celali’nin gözetiminde kalacağını belirtti. Ayrıca kamu binalarına izinsiz yaklaşılmasının ve havaya ateş açılmasının kesinlikle yasaklandığını duyurdu.
Bu açıklamalar, kaos ortamını engellemeyi ve geçiş sürecinin kontrollü bir şekilde ilerlemesini amaçlıyor. Kamu mallarına zarar verilmemesi için sıkı önlemler alınacağı da ifade edildi.
Rejimin Çöküşü ve Esad’ın Kaçışı
Esad rejimi, halk hareketlerinin başladığı 2011 yılından bu yana giderek güç kaybetti. Özgürlük ve demokrasi taleplerine şiddetle karşılık veren rejim, ulusal ve uluslararası baskılara rağmen uzlaşma yoluna gitmedi. Ülkede binlerce kişinin hayatını kaybettiği iç savaş süreci, rejim karşıtı grupların Şam’a ilerleyişiyle doruk noktasına ulaştı.
Son çatışmaların ardından rejim güçleri, başkentten ve kamu binalarından çekilmeye başladı. Rejimin devrilmesiyle birlikte Beşşar Esad’ın ülkeyi terk ettiği ve nerede olduğu konusunda henüz net bir bilgi olmadığı bildirildi.
Başbakan Celali’den İşbirliği Çağrısı
Esad rejiminin son Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından bir video mesaj yayınladı. Celali, seçilecek yeni yönetimle işbirliği yapmaya hazır olduklarını belirtti. Kamu mallarının korunması ve geçiş sürecinin sağlıklı ilerlemesi için destek sunacaklarını ifade eden Celali, “Suriye tüm Suriyelilerin. Bu ülke, halkın seçimi doğrultusunda normalleşebilir ve dünyayla iyi ilişkiler kurabilir” dedi.
Celali ayrıca, muhaliflerin diyalog çağrısına olumlu yanıt vererek, “Bize elini uzatanlara biz de elimizi uzatıyoruz” ifadesiyle ulusal uzlaşıya vurgu yaptı.
Tutsakların Serbest Bırakılması Başladı
Muhaliflerin ilk icraatlarından biri olarak cezaevlerindeki siyasi tutuklular serbest bırakılmaya başlandı. Bu adım, yeni yönetimin özgürlük ve adalet ilkeleri üzerine inşa edileceğine dair önemli bir mesaj olarak değerlendiriliyor.
Baas Rejiminin Tarihi
Suriye’de 1963 yılında gerçekleştirilen askeri darbe ile iktidarı ele geçiren Arap Sosyalist Baas Partisi, ülkede 61 yıl boyunca yönetimde kaldı. 1970 yılında Hafız Esad’ın iç darbeyle iktidarı devralmasıyla başlayan Esad ailesi dönemi, 53 yıl boyunca ülke siyasetine damga vurdu. Hafız Esad’ın ölümünün ardından 2000 yılında iktidarı devralan Beşşar Esad, babasının politikalarını sürdürerek halk hareketlerini bastırmaya yönelik sert yöntemler izledi.
2011 yılında başlayan protesto dalgası, rejimin şiddetle karşılık vermesi sonucu iç savaşa dönüştü. 12 yılı aşkın süre devam eden bu süreçte, milyonlarca kişi hayatını kaybetti, milyonlarca kişi ise mülteci durumuna düştü.
Yeni Bir Dönemin Başlangıcı
Baas rejiminin çökmesiyle birlikte Suriye’de “yeni bir dönem” başladı. Muhalif liderler, geçiş sürecinde ulusal birliği sağlamaya ve halkın beklentilerini karşılamaya yönelik adımlar atacaklarını belirtiyor. Ancak, ülkenin geleceği ve yeni yönetimin nasıl şekilleneceği konusunda belirsizlikler sürüyor.
Dünya kamuoyu, bu tarihi dönüşümün Suriye’ye barış ve istikrar getirip getirmeyeceğini yakından takip ediyor.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.